Thatha i-peek kwibhotile yakho ye-shampoo, yiya kwi-toothpaste okanye i-jar oyintandokazi yebhotela ye-peanut, kwaye kunokwenzeka ukuba ubhekane neoli yesundu (nangona ngamanye amaxesha ihamba ngamanye amagama-ngaphezulu kwelo lingezantsi). Ioyile ephikisanayo ibonakala kuyo yonke indawo, nto leyo eye yasenza sazibuza: Ngaba ioli yesundu ayilunganga kuwe? Kuthekani ngokusingqongileyo? (Impendulo emfutshane yeyokuba kukho izinto eziluncedo nezingalunganga, kubulumko bezempilo, kwaye ewe, kubi kwindalo esingqongileyo.) Funda ukuze ufumane inkcazelo engakumbi.
Azri Suratmin/getty imifanekiso
Yintoni ioli yePalm?
Ioyile yesundu luhlobo lweoyile yemifuno etyiwayo ephuma kwisiqhamo semithi yeoli yesundu, edla ngokukhula kakuhle kumahlathi ashinyeneyo. Ngokutsho kwe I-World Wildlife Federation (WWF), i-85 pesenti yokunikezelwa kweoli yesundu yehlabathi ivela e-Indonesia naseMalaysia. Kukho iindidi ezimbini zeoli yesundu: ioli yesundu ekrwada (eyenziwe ngokukhama isiqhamo) kunye ne-kernel palm oil (eyenziwe ngokutyumza inkozo yesiqhamo). Ioli yesundu ingadweliswa phantsi kweoyile yesundu okanye phantsi kwenye malunga nama-200 amanye amagama ahlukileyo, kuquka iPalmate, iPalmolein kunye ne-sodium lauryl sulfate.Ifumaneka Phi?
Amaxesha amaninzi, ioli yesundu ifumaneka ekutyeni nakwimveliso yobuhle. Ngokwe-WWF, ioli yesundu ifumaneka kukutya okunje ngee-noodles ezikhawulezayo, imajarini, i-ayisikrimu kunye nebhotolo yamandongomane, kunye neemveliso zobuhle ezifana neshampu kunye ne-lipstick. Isetyenziselwa ukuphucula ukuthungwa kunye nencasa, ukuthintela ukunyibilika kunye nokwandisa ubomi beshelufu. Ayinavumba kwaye ayinambala, oku kuthetha ukuba ayizukutshintsha imveliso eyongeziweyo.
Ngaba Ayilunganga Impilo Yakho?
Okokuqala makhe sihlolisise iinyani zezondlo. Icephe elinye (iigram ezili-14) zeoli yesundu zineekhalori ezili-114 kunye neegram ezili-14 zamafutha (iigram ezi-7 zamafutha ahluthayo, iigram ezi-5 zamafutha e-monounsaturated kunye ne-1.5 grams yamafutha e-polyunsaturated). Kwakhona iqulethe i-11 ekhulwini leepesenti ezicetyiswayo zokuthatha i-vitamin E.
Ngokukodwa, ivithamin E efumaneka kwioli yesundu ibizwa ngokuba yi-tocotrienols, enezixhobo ezinamandla zokulwa ne-antioxidant ezinokuxhasa impilo yengqondo, ngokwezifundo ezifana Le kwiZiko lezoNyango leYunivesithi yaseOhio State.
Sekunjalo, nangona ioli yesundu ayinayo i-trans-fat, iphezulu kwi-fat saturated, oku kuthetha ukuba inokunyusa i-cholesterol engafanelekanga kunye ne-triglycerides, iphakamisa amathuba okuba nesifo senhliziyo.
Ngokubanzi, ioli yesundu inempilo kunamanye amafutha okupheka kunye namafutha, kodwa ayinampilo njengamanye, njengeoli yeoli kunye ne-ghee. (Ngakumbi ngezinye iindlela ezisempilweni kamva.)
Ngaba imbi kwiNdawo ?
Ukususela kumbono wezempilo, kukho izinto ezicacileyo kunye nezingalunganga kwioli yesundu. Ukusuka kumbono wokusingqongileyo, ioli yesundu iyasebenza kakubi.
Ngoku ka Inzululwazi yaseMelika , ioli yesundu inoxanduva ngokuyinxenye yokugawulwa kwamahlathi ngokukhawuleza kwiindawo zase-Indonesia naseMalaysia, kwaye inemiphumo emibi ekukhutshweni kwekhabhoni kunye nokutshintsha kwemozulu.
Ngokwe WWF , 'Imimandla emikhulu yamahlathi ashinyeneyo kunye nezinye izinto eziphilayo ezinexabiso eliphezulu lolondolozo ziye zacocwa ukuze kuvuleleke indawo enkulu yamasimi esundu oyile. Oku kucocwa kuye kwatshabalalisa indawo yokuhlala eyingozi kwizilwanyana ezininzi ezisengozini yokuphela—kuquka imikhombe, iindlovu namahlosi.' Ngaphezu koko, 'Ukutshisa amahlathi ukwenza indawo yesityalo kwakhona ngumthombo omkhulu wokukhutshwa kwegesi ye-greenhouse. Iindlela zokulima ngamandla zikhokelela kungcoliseko lomhlaba kunye nokhukuliseko nokungcoliseka kwamanzi.'
Ke, ngaba kufuneka siyeke ukusebenzisa ioyile yesundu ngokupheleleyo?
Ukuqwalasela ukuba zingaphi iimveliso eziqulethe ioli yesundu, ukuyiqhawula ngokupheleleyo akunakwenzeka. Kwaye, ukuncitshiswa kwemfuno yeoli yesundu kunokunyanzela iinkampani eziyivunayo ukuba zitshintshele ekuvuneni amaplanga okunokonyusa ungcoliseko. Kunokuba uyeke ngokupheleleyo, esona sicombululo sibonakala ikukufumana ioli yesundu ezinzileyo xa kunokwenzeka. Njani? Khangela iimveliso ezinombala oluhlaza Isitika se-RSPO okanye ileyibhile yeGreen Palm, ebonisa ukuba umlimi wenza inguqulelo kwinkqubo yemveliso ezinzileyo.
knape/getty imifanekisoIindlela zokupheka ezizezinye kwiOli yePalm
Ngelixa ukuphepha ioyile yesundu ngokupheleleyo akunakwenzeka kwaye akucebisi, ukuba ujonge iioyile ezisempilweni onokuthi upheke ngazo, qwalasela ezi ndlela.ENXULUMENEYO : Ukudityaniswa kokutya kuyahamba, kodwa ngaba ngokwenene kuyasebenza?